نقش مدیریت شهری در اقتصاد مقاومتی

     شوراها به عنوان یک نهاد مردمی می توانند با بهره گیری از امکانات شهری و توان مردمی در ترویج فرهنگ کار و افزایش رغبت به سرمایه گذاری سهم عمده ای داشته باشد و بعنوان یک نهاد تصمیم ساز و تصمیم گیرنده در حوزه های مدیریتی می توانند طیف گسترده ای از فعالیت های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و عمرانی را  با همکاری شهرداری مدیریت کنند

   از سوی دیگر، شهرداری‌ها به عنوان حکومت‌های اقتصادی و اجتماعی محلی تعریف می‌شوند، بنابراین گستره فعالیت‌های شهرداری‌ها بر اقتصاد مردم بسیار وسیع و دوسویه است فلذا شهرداری‌ها می‌توانند با خدمات خوبی که ارائه می‌دهند، بخش‌های مختلف سلامت، آموزش،صنعت و بازار را پر رونق و تقویت نمایند و بسترساز کارآفرینی در جامعه باشند.

  اقتصاد مردمی‌اولین پایه اقتصاد مقاومتی است و مهمترین رکن اقتصاد شهری هم مردم می‌باشند و از آنجایی که شهرداری‌ها بازیگر و تنظیم کننده اصلی اقتصاد مقاومتی در شهرها هستند می‌توان گفت تقریباً همه خدمات شهرداری‌ها با اقتصاد و کسب و کار و زندگی مردم بطور مستقیم و غیرمستقیم مرتبط است.آنچه ضرورت دارد این است که مسئولین و سیاست گذاران باید در قالب سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی برنامه‌های عملیاتی خود را پیاده سازی نمایند که مدیریت شهری نیز از این امر مستثنی نبوده لذا با عنایت به شروع بکار پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و با توجه به اینکه این شورا در ابتدای راه می باشد ضرورت دارد با نصب العین قراردادن فرمایشات مقام معظم رهبری زمینه ساز تحقق شعار اقتصاد مقاومتی تولید واشتغال باشند وگامهای اساسی و مهمی را در این زمینه بردارند لذا در این خصوص  راهکارهایی جهت تحقق اقتصاد مقاومتی در مـدیریت شهری پیشنهاد و ارائه      می گردد.

۱-ایجاد درآمدهای پایدار: در اجرای سیاست‌های ابلاغی می‌توان به شناخت ظرفیت‌ها، امکانات و منابع مالی و افزایش منابع درآمدی پایدار و مدیریت هزینه‌ها اشاره نمود. پایدار بودن منابع درآمدی از این حیث مهم است که برای برنامه ریزی شهری میزان و زمان دقیق تحقق درآمدها مورد نیاز می‌باشد از همین رو لازم است مدیریت شهری علاوه بر نگاه به درآمدها به موارد هزینه‌ای و مدیریت آنها نیز توجه نموده و استراتژی افزایش درآمد را در کنار کنترل هزینه طراحی و اجرا نماید.

۲-انتقال فناوری‌های پیشرفته حمل و نقل: خدمات حمل و نقلی‌ یک خدمت راهبردی است و اقتصاد حمل و نقل از بخش‌های پیشگام اقتصاد ملی است و تقویت آن به تثبیت اقتصاد ملی می‌انجامد. انتقال و استفاده از فناوری‌های پیشرفته حمل و نقل ضمن تقویت حمل و نقل شهری و کاهش آسیب پذیری این بخش،سبب کاهش مصرف انرژی و در نهایت منجر به کاهش هزینه‌های عمومی‌ شهر می‌شود، لذا می‌توان با شناسایی و بکارگیری درست ظرفیتهای موجود،شفاف سازی و روان سازی و روزآمدسازی فعالیت‌های حوزه حمل و نقل و ترافیک و با استفاده از توان علمی‌متخصصان بومی گامی‌مهم در این مسیر برداشت.

۳-استفاده از روشهای نوین در مدیریت پسماند: امروزه دفع مواد زاید جامد در شهرها علاوه بر هزینه بالای جمع آوری و حمل و نقل آن مخاطرات زیست محیطی جدی را بدنبال دارد. با توجه به قانون مدیریت پسماند، مدیران شهری می‌بایست روشهایی را بکار گیرند تا علاوه بر جلوگیری از دفع غیر اصولی پسماند و کمک به حفظ محیط زیست،بتواند مراحل بازگشت و استفاده این سرمایه به اقتصاد و ایجاد اشتغال را فراهم سازد.

۴-ایجاد مدیریت‌یکپارچه شهری: هدف از مدیریت‌یکپارچه شهری ایجاد هماهنگی در فعالیت‌های اجرایی و شهری میان دستگاههای اجرایی است تا بتوانند در کنار فعالیت‌های خود به بهترین نحو از‌یک نقطه واحد دستور بگیرند و اهداف مدیریت همگون و هماهنگ را محقق سازند. مدیریت‌یکپارچه شهری مسئله ای مهم در مدیریت شهری است که بوسیله آن بسیاری از موازی کاری‌ها و هزینه‌های بیهوده از بین می‌رود و در عوض اداره شهر با هزینه کمتری انجام می‌شود و مصادیق اقتصاد مقاومتی بروز می‌کند. تقویت بنیه علمی نیروی انسانی و‌کارمندان نیز باعث بهره برداری بهتر از آنها در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی می‌شود لذا چنانچه کارمندان آموزشهای لازم را ببینند در طول زمان ، پیشرفت برنامه‌های اقتصاد مقاومتی سرعت بیشتری خواهد گرفت.

۵-توسعه انرژی‌های نو و تجدید پذیر: افزایش روزافزون نقش حامل‌های انرژی در توسعه اقتصادی و ارتقاء سطح زندگی جوامع بشری امری انکار ناپذیر است،امروزه سرمایه گذاری برای استفاده هر چه بیشتر منابع و انرژی تبدیل به‌یک اصل در ساختار مدیریت شهرهای مختلف شده است چرا که با بکارگیری و توسعه انرژی‌های نو، نقش مهمی‌در کاهش بحران آلودگی هوا ناشی از مصرف سوختهای فسیلی،ارتقاءبهداشت و سلامت عمومی ‌و کاهش وابستگی به نفت خواهد داشت.شهرداری‌ها بعنوان‌یکی از متولیان اصلی در شهرها که زیرساختهای مناسب برای بسترسازی و توسعه انرژی‌های نو را دارا می‌باشند با عنایت به در اختیار داشتن بیشترین فضای عمومی‌ و نیمه عمومی‌شهر سیستم‌های حمل و نقل عمومی،نظارت بر ساخت و سازها و…. می‌توانند در توسعه انرژی‌های نو و تجدیدپذیر مهمترین نقش را ایفا نمایند.

۶-مدیریت استفاده از محصولات دانش بنیان( موضوعی که مغفول مانده است): گسترش روزافزون شهرها و افزایش تنوع ماموریتهای شهری هیچ راهی را برای مدیران جز توجه ویژه به فناوری باقی نگذاشته است. شرکتهای دانش بنیان زیادی در حوزه خدمات شهری و با توانمندی‌های قابل توجهی هستند که به همکاری با شهرداری‌ها تمایل دارند. واضح است که اعتماد متقابل بین این شرکتها و شهرداری‌ها سبب خواهد شد شهرداری‌ها به خرید تجهیزات و کالاهای داخلی تمایل نشان دهند،در این میان شرکتهای دانش بنیان نیز با بهره گیری از نخبگان و متخصصان توانمند بومی در رشته‌های مختلف می‌توانند نقش مهمی‌در جهت افزایش سطح کیفیت و بهره وری تجهیزات و خدمت رسانی بهتر ایفا نمایند.

در نهایت ؛ ایران اسلامی‌با استعدادهای سرشار معنوی و مادی و منابع غنی و زیرساخت‌های گسترده و مهمتر از همه برخورداری از نیروی انسانی متعهد و کارآمد،اگر از الگوی اقتصاد بومی‌و علمی‌برآمده از فرهنگ اسلامی‌و انقلابی که همان اقتصاد مقاومتی است پیروی کند نه تنها بر همه مشکلات اقتصادی فائق می‌آید بلکه خواهد توانست با حفظ دستاوردهای کشور در زمینه‌های مختلف و تداوم پیشرفت، تحقق آرمانهای اقتصاد متکی به دانش و فناوری و عدالت بنیان را محقق سازد و الگوی الهام بخش از نظام  اقتصادی اسلام را عینیت ببخشد. در این راستا اقتصاد شهری ارتباط مستقیم با اقتصاد ملی دارد و تلاشهایی که برای اقتصاد شهری صورت می‌گیرد باید با گذر از اقتصاد مقاومتی به مقصود برسد و اقتصاد مقاومتی باید در همه جوانب آن مطرح باشد.در این زمینه مدیریت واحد شهری با مدیریت شوراهای شهر ضمن برنامه ریزی مناسب می‌توانند هزینه‌ها را همسو کرده و سبب می‌شود شهر در راستای هزینه کردهای اقتصادی و صرفه جویی در مصرف اعتبارات و منابع پیش رود.

و سخن آخر اینکه: امروزه به دلیل محدودیت در منابع، شهرداری‌ها باید در مصارف خود بازنگری جدی داشته باشند و با شناخت ظرفیت و باورها و توانمندی‌های داخلی، الگوی مناسب مصرف را در نظر قرار دهند، همچنین مقابله جدی مدیریت شهری با   تجمل گرایی و فساد و رشوه، تلاش و همت برای ارتقاء کیفیت خدمات عمرانی، ایجاد زیرساخت لازم برای مشارکت مردم در اداره شهر و ایجاد مدیریت‌یکپارچه شهری از جمله ضروریاتی است که شهرداری‌ها باید به منظور تحقق اقتصاد مقاومتی مورد توجه قرار دهند.

(نویسنده : علی اصغر مونسان –  کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری ومدرس دانشگاه)